niedziela, 29 września 2024

Kanka refleksji

 

Nie tylko słoik może być rekwizytem i magazynem pamięci. Stara kanka również spełni się w tej roli. W zimowym semestrze 2024, zamiast słoika refleksji, będzie kanka refleksji. Po wykładzie i po ćwiczeniach studenci będą mogli wrzucać kartki z pytaniami, sugestiami, swoimi przemyśleniami i refleksjami. Nie ma ograniczeń dla studenckiej kreatywności co do treści i formy refleksji. Kanka jest duża i pojemna. Feedback i refleksje w jednym. 

Ahoj dydaktyczna przygodo. Ciekawość nowości zachęca do uczenia się. Ja się będę uczył także. Refleksje z tej nauki i przygody pojawią się za jakiś czas. Cierpliwości.

wtorek, 25 czerwca 2024

Journaling a sprawa refleksyjnego dziennika rozwoju

Obraz wygenerowany przez Copilot
(zwróć uwagę na niekonsekwencje w lustrzanym odbiciu).

Żurnaling jest jak sofing*, obco brzmi a przez to bardziej poważnie, jako coś nowego. Journaling to 1. prowadzenie dziennika (zapisywanie czegoś) 2. księgowanie, kronikowanie (Słownik terminów informatycznych i komputerowych. Samo słowo (termin) dociera do nas przez literaturę angielskojęzyczną. Bo duża część, zwłaszcza młodego pokolenia, jest osadzona w tamtej kulturze, często korzysta z tego języka i często najpierw poznaje zjawisko czy desygnat po angielsku a nie po polsku. Zamieszczam bo i takimi drogami można dotrzeć po więcej informacji o dzienniku refleksji.

Journaling czyli spisywanie własnych myśli na kartce papieru lub w mediach elektronicznych, wspomaga zdrowie psychiczne, pomaga w leczeniu objawów depresji i zaburzeń lękowych, pomaga w zwalczaniu przewlekłego stresu i przeciwdziała wypaleniu zawodowemu. Pisanie pomaga radzić sobie z emocjami a zwłaszcza z tak zwanym zamartwianiem się. Przekłada się to na zdrowie fizyczne, bo obniża ciśnienie krwi oraz pracę innych organów. Psychika wpływa na ciało, stres także. Więc nic dziwnego, że refleksyjne pisanie dobrze wpływa również na nasze zdrowie fizyczne. To dodatkowa wartość refleksyjnego dziennika rozwoju.

Dziennik refleksji to coś więcej niż kronikarstwo czy journaling. Nakierowuje tematycznie i uwagę na własny rozwój zawodowy, kompetencyjny czy edukacyjny. Ale spełnia te same funcie do kronika, pamiętnik, dziennik czy żurnaling. Można więc śmiało korzystać z poradników dotyczących journalingu oraz pisanego treningu wdzięczności.

Pisanie pomaga nie tylko duszy ale i ciału. To forma dobrej terapii. Pisanie jest linearnym sposobem myślenia, utrwala nasze myśli i pozwana na nie spojrzeć z innej perspektywy czasowej. Pozwala „wygadać się”. To swoisty tutoring i coaching epoki piśmiennej.

Jest jeszcze journaling e-mail, znany również jako zapisywanie czy kronikowanie wiadomości e-mail. Taka swoista archiwizacja. Nawet nie wiedziałem, że coś takiego sam robię. Przynajmniej od czasu do czasu.

Wynotowane a przydatne informacje z journalingu

Pisanie, kronikowanie, dziennikarstwo prywatne w formie spisywanego dziennika ma tę zaletę, że możesz, ale nie musisz. Po spisaniu myśli można jeszcze raz, nieco wyraźniej, zobaczyć swoje plany, pomysły i zadania do zrealizowania.

"Co daje pisanie dziennika?
  • Niższy poziom stresu i lęku
  • Większa samoświadomość
  • Mniej myśli intruzywnych związanych z traumą (zaprzestanie unikania)
  • Lepszy nastrój
  • Mniejsza ilość obsesyjnych myśli
  • Poczucie zwiększenia dobrostanu
  • Poprawa funkcjonowania układu immunologicznego
  • Niższe ciśnienie krwi
  • Złagodzenie symptomów depresji"
Journaling nazywany bywa czasem jako ekspresyjne pisanie flow journaling)

Jak pisać dziennik? Zapisuj na papierze– ręczne zapisywanie sprawia, że przetwarzamy myśli lepiej, niż na klawiaturze. Jeśli wolisz, możesz też nagrywać swoje myśli. Zbuduj nawyk– wybierz porę dnia, kiedy zawsze będziesz mieć możliwość zapisać swoje myśli. (…) Spróbuj zacząć od kilku minut dziennie. Zapisuj co chcesz– nie ma sztywnych reguł dotyczących tego, co powinno się pisać, chodzi głównie o wyrażanie swoich uczuć. Może być to tzw. strumień świadomości, czyli pisanie o wszystkim, co przychodzi Ci do głowy. Zapiski nie muszą być w żaden sposób uporządkowane. Nie oczekuj zbyt wiele – prowadzenie dziennika może Ci pomóc, ale w niektórych sytuacjach nie zastąpi terapii. Z pewnością jednak będzie przydatne, jeżeli się na nią zdecydujesz.”

Dziennik refleksji jest bardziej uporządkowany tematycznie i zadaniowo. Można pisać cokolwiek, jednak w takim ekspresyjnym myśleniu pismem dążymy do refleksji. Nie tylko spisanie by obserwować i analizować, ale właśnie ta analiza i refleksja jest ważna. Oraz sfokusowanie się na rozwój. W przypadku studenckich dzienników refleksji na rozwoju kompetencji pedagogicznych i własnych umiejętności uczenia się. Dziennik refleksji jest pisaniem z celem, nawet jeśli czasami jest to ekspresyjne pisanie.

Niezależnie, czy chcesz pisać tylko o trudnych wydarzeniach, czy o swojej codzienności, zadbaj o: Nieocenianie i współczucie dla siebie, Zapisywanie wszystkich myśli oraz emocji”

W poradnikach journalingu (czyli spisywania myśli na papierze) wskazywane są czasem takie porady, sugerujące wyrabianie nawyku, w nawiązaniu do rytmu dnia (język wskazuje na dość proste tłumaczenie treści z języka angielskiego, jeszcze bez większego przetrwaniania, przemyślenia i zaadaptowania):

Poranne strony Morning pages to pomysł Julii Cameron (…) [która] zaleca, aby z samego rana zapisać ręcznie 3 strony. W ten sposób zaczniesz dzień od rozmowy sama ze sobą. Sprawdź, jak to na Ciebie zadziała. Gwarantuję Ci, że szybko sama się zaskoczysz. Jednego dnia możesz pisać o tym, że nie chce Ci się jeszcze działać. A kolejnego możesz snuć plany, jak spędzisz ten dzień lub przygotować listę zakupów.(…)” Trzy strony to dużo. Dobre dla pisarki lub pisarza, który ćwiczy swój warsztat. Ty nie musisz pisać aż trzech stron. Niech będzie kilka zdań w trakcie porannych rozmyślań nad rozpoczynającym się dniem, wraz ze spisaniem planów na jedne dzień. Lub nieco dłuższych.

wieczorne strony (…) Wiem, że wygospodarowanie dodatkowych 15 minut rano może graniczyć z cudem. Jeśli tak jest w Twoim przypadku, spróbuj wieczornych stron. Kwadrans pisania w dzienniku przed snem pomoże Ci się wyciszyć i zrzucić z siebie wszystkie nagromadzone w ciągu dnia myśli i emocje. Scarlett O'Hara mówiła "Pomyślę o tym jutro". Nie wszystkie problemy da się rozwiązać od razu, ale to nie powód, by nieustannie o nich rozmyślać.”

Jeszcze inną formą jest wyrobienie nawyku nie tyle pory pisania, co nawyku skupienia się na dobrych stornach każdego dnia. Wyszukiwania tego, co było dobrego i co sprawiło, ze czegoś się nauczyłaś (eś):

Dziennik wdzięczności. Ćwicz się w praktykowaniu wdzięczności. Trenuj swoje zmysły w dostrzeganiu piękna w codzienności. Gdy chcesz zacząć prowadzić dziennik wdzięczności, postaraj się codziennie wynotować 3 rzeczy. Aby było Ci łatwiej, zaczynaj wpisy od: "Dziś jestem wdzięczna za...", “Dziękuję za…” lub "To był dobry dzień, bo..." czy “Co mnie dziś miłego spotkało?” Jeśli nie pasują Ci te początki, wymyśl coś swojego. (…) z czasem coraz łatwiej będzie Ci wymienić 3 rzeczy, za które czujesz wdzięczność. (…), To był dobry dzień, bo: Zjadłam na śniadanie pyszną owsiankę z orzechami i malinami, (…) Byłam na spacerze w lesie, Zdążyłam na autobus.(…) Widzisz? Żadne z tych wydarzeń nie jest spektakularnym sukcesem. Są codziennością, a dają mi poczucie szczęścia. (…)”

Wykorzystane źródła:

https://www.przystanekmindfulness.pl/journaling-korzysci-z-pisania/

https://devangari-art.pl/blog/co-to-journaling-dlaczego-warto-prowadzic-dziennik


* Sofing ... czyli leżenie na sofie. Dostojne nazwanie banalnej czynności. 

poniedziałek, 17 czerwca 2024

Drugie podsumowanie pracy z dziennikami refleksji




Dzienniki refleksji zawitały na kolejnej konferencji. Tym razem była to  VII Ogólnopolska Konferencja Naukowa z cyklu: Dziecko – cyfrowy tubylec w szkole. Problemy i wyzwania. Temat konferencji: Dziecko w dyskursach cyfrowości – realia i perspektywy, Olsztyn, 7 czerwca 2024 roku

Streszczenie: Dzienniki refleksji – narzędzie wspomagające kształcenie przyszłych nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i pedagogów?

Lidia Bielinis 1, Stanisław Czachorowski 2

1. Katedra Pedagogiki Społecznej i Metodologii Badań Edukacyjnych, UWM w Olsztynie

2. Katedra Zoologii, Wydział Biologii i Biotechnologii, UWM w Olsztynie Abstrakt:

W dobie dynamicznego rozwoju technologii istotne staje się pytanie, jak przygotować przyszłych nauczycieli oraz pedagogów szkolnych do pracy dydaktyczno-wychowawczej w szkole. Nawiązując do refleksji w działaniu, zaproponowaliśmy studentom pisanie dziennika refleksji jako formę systematycznej pracy na zajęciach (powtarzanie, przetwarzanie informacji, uczenie się) oraz zaliczenia przedmiotu. W 2023 roku ze 102 studentek w trzech grupach około 80% wybrało dziennik refleksji zamiast egzaminu pisemnego. Dzienniki pisane były pojedynczo lub w zespołach 2-3 osobowych na blogu, Instagramie, Tik Toku, Genially. W 2024 roku dzienniki refleksji były tworzone w dwóch formułach: systematycznych wpisów w mediach społecznościowych (2 grupy studentek Pedagogiki Przedszkolnej i Wczesnoszkolnej) oraz w dowolnej formie dziennika dostarczanego na koniec zajęć (rysnotki, tradycyjne notatki, infografiki w Genially itp.) dla 3 grup studentów i studentek kierunku Pedagogika. Szczegółowe wyniki analizy dzienników refleksji zaprezentowane będą w formie wideoposteru. Podejmiemy się odpowiedzi, w jaki sposób dzienniki refleksji mogą być używane do rozwijania umiejętności refleksyjnego myślenia u studentów, wspierania rozwoju profesjonalnego przyszłych nauczycieli i pedagogów i wzmacniania ich kompetencji z myślą o ich przyszłej pracy z dziećmi i młodzieżą.

Częścią wystąpienia sa materiały zebrane na wirtualnej tablicy Wakelet (https://wakelet.com/wake/y9gAQCQxZg3x4KMy2YlBI) . Więcej o konferencji w relacji ze strony UWM w Olsztynie: https://uwm.edu.pl/aktualnosci/dziecko-cyfrowy-tubylec-w-szkole-czyli-rozmowy-o-edukacji https://uwm.edu.pl/aktualnosci/dziecko-cyfrowy-tubylec-w-szkole-czyli-rozmowy-o-edukacji. Strona konferencji http://wns.uwm.edu.pl/inped/konferencje/cyfrowy-tubylec/program-konferencji

Na moje pełniejsze podsumowanie z semestru letniego 2024 jeszcze przyjdzie czas. Trzeba policzyć, przeanalizować, poddać refleksji. Będzie to niebawem.

piątek, 8 marca 2024

Co dokładnie ma być zawarte w dzienniku refleksji?


Grafika wygenerowana przez Copilot. Microsoft, 2024, w dniu 8 marca 2024


1. Co dokładnie ma być zawarte w dzienniku refleksji?

2. Czy dziennik refleksji musi dotyczyć tylko zagadnień przyrodniczych?



Dziennik refleksji, powstający w ramach przedmiotu edukacja społeczno-przyrodnicza, powinien dotyczyć własnego rozwoju jako nauczycielki. Tematyka wpisów powinna dotyczyć własnego rozwoju jako nauczyciela-edukatora oraz poznawanie zagadnień z zakresu edukacji społeczno-przyrodniczej, zarówno metod pracy jak i zagadnień szczegółowych (merytorycznych), do wykorzystania w praktyce edukacyjnej na poziomie wczesnej edukacji (szkolnej i pozaszkolnej). Lub do wykorzystania a szerzej rozumianej edukacji czy pracy edukatora.

Zalecane jest umieszczanie we wpisach własnych zdjęć (lub na wolnej licencji), grafik (w tym także takich, wykonanych z wykorzystaniem algorytmów sztucznej inteligencji), schematów, notatek wizualnych, map myśli, poznanych lub samodzielnie wykonanych gier analogowych lub komputerowych, prostych quizów. Można dodawać własne filmiki. Także tek nagrywane w czasie zajęć. 

Można wykorzystywać tematy poruszone na wykładach, wykorzystać powstające prace w ramach aktywności na wykładach. Także to co działo się na ćwiczeniach oraz w ramach własnego procesu uczenia się, np. nawiązywać do przeczytanych książek, publikacji, obejrzanych wystaw, wspołpracy z koleżankami itp.

Kryteria oceniania (dziennik refleksji)

  • Systematyczność wpisów. Minimum 15 wpisów zawierających co najmniej 300-600 słów każdy (ok. 3 tys. znaków ze spacjami). W przypadku Instagrama długość tekstu odpowiednio krótsza. Rozpoczęcie pisania w ciągu pierwszych dwóch tygodni zajęć.
  • Tematyka wpisów związana z rozwojem umiejętności edukacyjnych i rozwojem osobistym jako nauczyciela.
  • Rozumienie zagadnień dotyczących środowiska społeczno-przyrodniczego na poziomie wczesnej edukacji
  • Współpraca z innymi.
  • Oryginalność podejścia, odwaga myślenia, otwartość dyskusji.
  • Posługiwanie się różnymi technikami w komunikacji, wykorzystywanie zdjęć, filmów, gier i aplikacji w publikowanych materiałach.
  • Nakierowanie na własny rozwój i kształcenie ustawiczne.

sobota, 17 lutego 2024

O dzienniku refleksji w monografii "Żywe kultury literatury"

Grafika wygenerowana przez Copilot, asystenta AI. 

W artykule z ciekawej monografii, poruszony został temat dziennika refleksji w kontekście literaturoterapii. Pisanie pomaga. Fragment z publikacji:

Kojąco dla duszy obserwować można nie tylko ptaki czy owady w mieście, lecz nawet rybki w akwarium i kwiaty na balkonie lub rośliny na trawniku. Leniwie doświadczamy, obserwujemy lecz nie podejmujemy decyzji. To działa terapeutycznie. Terapeutycznie działa także opowiadanie o przyrodzie i o własnym rozwoju. Opowiadanie słowem mówionym, pisanym, kamerą, aparatem fotograficznym lub całkiem analogowo przez rysowanie i malowanie. To już czysta arteterapia.

Jedną z form pisarskich jest refleksyjny dziennik refleksji. Systematyczne zapiski nad tym co się działo i próba refleksji jak się z tym czujemy i co z tego wynika. Pisać można tylko dla siebie, w zeszycie lub komputerze. Ale można także w internecie, w mediach społecznościowych, zachowując anonimowość dzięki pseudonimowi. Pisanie pozwala głębiej obserwować i ułatwia sam proces myślenia. Wynika to z linearności pisma i możliwości wracania do raz już napisanych słów. Dzienniki refleksji mogą mieć charakter także podcastów, plików wideo czy jeszcze innych, hybrydowych form. Kulturotwórczych i terapeutycznych dobrodziejstw sam doświadczam od wielu lat. A od niedawna realizuję jako element oceniania i wspierania rozwoju studentów. Dziennik refleksji zamiast testu i egzaminu, bez oceniania lecz z informacją zwrotną.

Warto wspomnieć o dzienniku terapeutycznym. Ten rodzaj dziennika refleksji jest używany w leczeniu i samorozwoju. Osoba zapisuje swoje myśli, objawy i działania w celu uzyskania dostępu do siebie, mierząc się z emocjami, identyfikując wzorce myślowe i uruchamiając je w celach zdrowotnych. Inną formą jest dziennik edukacyjny, często stosowany przez uczniów i studentów. Wpisy koncentrują się na doświadczeniach edukacyjnych, procesie uczenia się, osiągnięciach i wyzwaniach. Kolejnym rodzajem jest dziennik rozwoju osobistego, który skupia się na osobistym rozwoju, celach życiowych, wartościach i sposobach radzenia sobie z wyzwaniami życiowymi. Może obejmować także analizę własnych sukcesów i porażek.

Dziennik refleksji do osobistego zapisu doświadczenia nabytych w procesie się może być rozumiany jako przestrzeń, gdzie uczeń/student zapisuje i zastanawia się nad tym, co się dzieje w procesie uczenia się. Dzienniki mogą mieć różne formy, takie jak papierowy zeszyt, który uczniowie piszą i co jakiś czas udostępniają nauczycielowi. Dziennik refleksji jest bardzo cenną metodą nauczania, której celem jest skłonienie studentów do wniosków nad własnym postępami w nauce.

Pisanie w dzienniku pozwala na utrwalenie wiedzy i doświadczenia. Przez zapisanie informacji, refleksję nad nimi i powtarzanie ich w późniejszym czasie, można lepiej pamiętać i uwzględnić omawiane tematy. Dziennik refleksji wspomaga rozwój umiejętności pisarskich, jako formy komunikacji społecznej. Regularne pisanie myśli i doświadczeń pomaga w rozwijaniu umiejętności wypowiedzi pisemnych, organizacji myśli i tworzenia spójnych argumentów. Niezaprzeczalnym zyskiem z prowadzenie dziennika refleksji w szerokim sensie jest redukcja stresu i lepsze radzenie sobie z emocjami. Pisanie w dzienniku refleksji może pomóc w zmniejszeniu stresu i dyskomfortu, w radzeniu sobie z emocjami. Umożliwia dostrzeganie problemów życia codziennego. Można w nim zapisywać cele, postępy w ich realizacji i świętować wykonanie. To motywuje do rozwoju i daje energię. Pisanie w dzienniku refleksji może rozwijać wyobraźnię. To przydatne narzędzie do rozwijania własnej wyobraźni i myślenia poza utartymi schematami.

Są dwa powody, dla których rozpocząłem eksperyment dydaktyczny z dziennikami refleksji jako formą egzaminu pisemnego. Pierwszy to ocenoza, która zbytnio wypełniła przestrzeń edukacyjną od pierwszych klas szkoły podstawowej aż po studia. Testy i egzaminy łatwo robić. Uczniowie i studenci uczą się zdawać. Tylko czy te umiejętności są przydatne w życiu pozaszkolnym? Czy są to umiejętności przydatne w praktykowanym zawodzie? Egzaminy i zaliczenia to pisanie do szuflady, gdy jedynym oceniającym jest nauczyciel czy wykładowca. Potrzeba więcej codziennej konfrontacji z życiem realnym. Po drugie w czasach internetu i Chat GPT jaki ma sens zadawania prac pisemnych na ocenę? Ważniejszy staje się egzamin ustny. Lub systematyczność i refleksja nad sobą, w której to student przejmuje odpowiedzialność za swoją edukację a ocenia się sam przez konfrontację z realnymi zadaniami. I pracuje tak, jak w przyszłej pracy. Korzysta z różnych narzędzi i we współpracy z innymi. Zamiast więc pisemnego testu jako egzaminu na koniec semestru, systematyczne pisanie dziennika refleksji. Po pierwsze powtarzanie, po drugie systematyczność, po trzecie przetwarzanie zasłyszanej, spotkanej wiedzy, po czwarte refleksja nad procesem. A po piąte weryfikacja z nowymi narzędziami.


źródło: Czachorowski S., 2023. Ornitologia, entomologia – arteterapia pisaniem i malowaniem. W: K. Regin, A. Cieślak (red). Kulturotwórcza i terapeutyczna rola literatury. Wyd. UWM w Olsztynie, ISBN: 83-920795-9-0, str.: 7-10.

Okładka monografii



poniedziałek, 5 lutego 2024

Dziennik refleksji - nowy sezon pracy ze studentami

Wygenerowane przez Copilot, asystenta AI. W prompcie wskazałem na dziennik refleksji, ilustracja w stylu Gustawa Klimta. Spośród kilku propozycji wybrałem tę, bo większość stanowić będą studentki, możliwe, że nawet 100%.
 

Rozpoczynam drugi sezon ze studenckimi dziennikami refleksji (dzienniki rozwoju). Bogatszy jestem o doświadczenia z ubiegłego roku. Liczę więc, że będzie łatwiej i osiągniemy coś więcej, że posuniemy się krok dalej. Ja i studenci. 

Jak korzystać z tego agregatora? Sugerują przeglądać zawartość korzystając z tagów. Są w ramce z prawej strony. Ramka widoczna jest w trybie komputerowym. Zatem jeśli oglądasz na telefonie to tego nie widzisz, trzeba przewinąć na dół strony i włączyć "widok na komputerze". Można także przeglądać chronologiczne i przejrzeć historię wpisów. Polecam także skorzystać z przykładów, umieszczonych w ramce z prawej strony. Tam są dzienniki refleksji studentów, wykonane w ubiegłym roku. Niebawem przybędą zupełnie nowe. mam przynajmniej taką nadzieję.

Polecany post

A może refleksje z dziennika refleksji?

Warsztaty edukacyjne nad Łyna. Co żyje w rzece? I jak to pokazać?   A może by tak pisać refleksje razem ze studentami? Opisywać jak powstaje...

Najczęściej czytane w ostatnim roku